Қытай мен Қазақстан шекарасында шекаралық сапарлардың нағыз бумы байқалуда. 2025 жылдың 15 шілдесіне дейінгі мәліметтер бойынша, ҚХР-дың Шыңжаң өлкесіндегі Цзимунай бақылау-өткізу пункті арқылы кіріп-шығу жолаушылар ағыны 49 мыңнан астам рет тіркелсе, көлік құралдарының саны шамамен 12 мыңға жеткен.

Бұл үрдісті туроператорлар да растап отыр: туристік агенттік менеджері Ян Чунь 2025 жылдың мамыр-маусым айларында олардың компаниясы 28 көлікпен автотур ұйымдастырғанын айтады.

Мұндай рекордтық көрсеткіштерге себеп – Қытаймен визасыз режимнің енгізілуі. Бұл шекаралық сапарларды әлдеқайда жеңілдетіп, қолжетімді ете түсті.

Егер екі ел бірлескен туристік бағыттарды дамытып, табиғи және мәдени ресурстарды біріктірсе, Шыңжаң тұрғындары Цзимунай арқылы Қазақстанға жиі сапарлайтын болады.

Бейбіт визалық режим мен көлік байланыстарының жақсаруы ішкі туризмді де жандандыруда. Мәселен, 2025 жылдың алғашқы тоқсанында Шығыс Қазақстанға шамамен 100 мың турист келген (оның 95 мыңы – қазақстандықтар, 5 мыңы – шетелдіктер). Бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 25%-дан астам өсімді көрсетеді. Қазір өңірде 350-ден астам туристік нысан – қонақ үйлер, демалыс базалары, эко-отельдер жұмыс істейді.

Шығыс Қазақстан – қарлы таулар мен көркем көлдерге, ормандарға бай табиғи аймақ. Бұл өңір ерекше ландшафты мен тарихи ескерткіштері арқылы әртүрлі туристік бағыттарға қолайлы. Бүгінде өңір экотуризмге баса назар аударып отыр – жергілікті тұрғындар мен қонақтар бай табиғи қорды, жануарлар мен өсімдіктер әлемін, қорықтар мен ұлттық парктерді жоғары бағалайды. Бұл нысандар тек Қазақстаннан емес, бүкіл әлемнен туристерді тартуда.

Өңірлік билік туристік инфрақұрылымды дамытуға белсенді инвестиция салуда – демалыс базалары, эко-отельдер салу, қонақ үйлерді жаңғырту жүргізілуде. Болашақта туристік-рекреациялық аймақтар құрылып, жолдар салынып, инфрақұрылым дамып жатыр. Қазіргі таңда Зайсан мен Катонқарағайда екі жаңа әуежайдың құрылысы басталды – бұл өңірдің тартымдылығын одан әрі арттырады.

Осылайша, инвестициялар мен мемлекеттік бағдарламалар ШҚО-ның көбірек турист қабылдау мүмкіндігін кеңейтіп, шағын және орта бизнестің табысын ұлғайтуға ықпал етуде.

Жаңа мүмкіндіктер тек туризмде ғана емес, сауда мен логистика салаларында да ашылуда. 2024 жылы Шығыс Қазақстанда Қазақстан мен Орталық Азиядағы ең ұзын автомобиль көпірі – Бұқтырма су қоймасы арқылы өткел іске қосылды. Ол өңірдің шекаралас аудандары арасында жыл бойы үздіксіз қатынасты қамтамасыз етіп, Қытай мен Ресей арасындағы тікелей көлік дәлізін құруға жол ашты. Шекара маңындағы көлік инфрақұрылымының дамуы өткізу қабілетін арттырып, жүк ағынын жеделдетеді. Бұл өз кезегінде екі ел арасындағы тауар айналымын өсіріп, транзиттік әлеуетті күшейтеді.

Шығыс Қазақстан шекаралық ынтымақтастықтың жандануынан ұтылып отырған жоқ. Табиғи байлықтар мен жаңартылған инфрақұрылымды тиімді ұштастыру арқылы өңір туристік маусымда саяхатшылар мен кәсіпкерлерді көбірек тарта алады. Ал шекаралық сапарлар мен сауданың өсуі өңір экономикасын жандандырып, қызмет көрсету мен логистика салаларында жаңа жұмыс орындарын ашып, ШҚО-ны елдің маңызды көлік-туристік хабына айналдыруға ықпал етеді.