Шығыс Қазақстан облысында ауылдық елді мекендерді интернетпен қамту қарқыны жыл өткен сайын артып келеді. Қазіргі уақытта 354 ауылдық елді мекеннің 258-і желіге қосылып, бұл ауыл халқының 92,6 пайызын немесе 229,4 мың адамды қамтып отыр. Тек қараша айында ғана 30 ауылға «OneWeb» спутниктік байланысы орнатылып, жылдам әрі тұрақты интернет іске қосылды. Ал жыл соңына дейін тағы 27 ауыл ғаламтормен қамтылып, өңірдің цифрлық инфрақұрылымы жаңа белеске көтерілмек. Бұл – аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін стратегиялық маңызды қадам.

Ауылдарды интернетпен қамтамасыз етудің маңызы
Ауыл тұрғындары үшін интернеттің болуы тек әлеуметтік байланыс құралы емес, сонымен қатар білім беру, медицина, мемлекеттік қызметтер, кәсіпкерлік және туризм саласында жаңа мүмкіндіктер ашатын маңызды фактор. Интернетке қосылған ауылда әрбір мектеп, дәрігерлік пункт, кітапхана және мемлекеттік мекеме заманауи ақпараттық қызметке қол жеткізеді. Сонымен қатар, бұл жастарға онлайн-оқу мен шығармашылықты дамытуға мүмкіндік береді, кәсіпкерлерге жаңа нарыққа шығуға жағдай жасайды, ал туристер үшін қолжетімді ақпарат пен онлайн-сервис арқылы туристік әлеует артады.

Қараша айында іске асырылған ірі бастамалар
2025 жылдың қараша айында «Jusan Mobile» акционерлік қоғамы, «Республикалық ғарыштық байланыс орталығы» және жасанды интеллект пен цифрлық даму министрлігі бірлесіп, 30 ауылға «OneWeb» спутниктік байланыс жиынтығын орнатты. Бұл заманауи жабдық секундына 50 мегабит жылдамдықтағы тұрақты интернетті қамтамасыз етеді және жүз метр радиусқа тегін Wi-Fi таратады. Осылайша, аталмыш ауылдардағы мектептер, дәрігерлік пункттер, мемлекеттік мекемелер және жеке үйлер ғаламторға қосылды.

Облыстық цифрландыру және архивтер басқармасы басшысының орынбасары Арнұр Сапарғалиевтің айтуынша, қазіргі таңда 354 ауылдың 258-і интернет желісіне қосылған, бұл өткен жылдармен салыстырғанда айтарлықтай өсім көрсеткен. Қалған ауылдарды қосу жұмыстары кезең-кезеңімен жүргізіліп, жыл соңына дейін қосымша 27 ауыл интернетке қосылады деп жоспарланып отыр. Осылайша, желіге қосылған ауылдар саны 285-ке жетіп, Шығыс Қазақстандағы цифрлық инфрақұрылым жаңа деңгейге көтерілмек.

Алдыңғы жылдардағы тәжірибе
Былтыр 16 ауыл үшін жоспарланған 18 антеннаның 14-і облыстық бюджет есебінен тұрғызылды. Соның ішінде 3-еуі қазіргі кезде интернетке қосылып, тұрғындардың өміріне нақты оң өзгерістер әкелді: Катонқарағай ауданының Топқайың ауылы, Глубокое ауданындағы Зимовье ауылы және Ұлан ауданындағы Жоғарғы Тайынты ауылы. Бұл ауылдарда интернеттің пайда болуы тұрғындардың күнделікті тұрмысына, білім алуына, кәсіби және әлеуметтік байланыстарына тікелей жағымды әсерін тигізуде.

Ұлттық жобалар аясындағы шаралар
Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігі «Қолжетімді интернет» ұлттық жобасы шеңберінде «Ауылдық елді мекендердің интернет желісіне жоғары жылдамдықты қолжетімділігін қамтамасыз ету» инвестициялық жобасын іске асыруда. Бұл жобаның мақсаты – шалғай, аз қоныстанған ауылдарға да тұрақты әрі жылдам интернет жеткізу. Шығыс Қазақстанда аталған жоба аясында 186 ауылдағы әлеуметтік нысандар желіге қосылмақ. Қазіргі уақытта байланыс операторлары қызмет көрсету жолдарын анықтау үшін көшпелі мониторинг жүргізіп, қызметтерді сатып алу жұмыстарына кірісті.

Алдағы жоспарлар мен перспектива
Жыл соңына дейін қосымша 27 ауыл интернетке қосылып, Шығыс Қазақстандағы жалпы интернетке қосылған ауылдар саны 285-ке жетеді деп күтілуде. Бұл ауыл тұрғындарына қалалық деңгейдегі қызметтерді алу мүмкіндігін береді, кәсіпкерлікті қолдайды, туризм мен білім беру саласын жаңа стандарттарға көтереді.

Осылайша, интернетпен қамту жұмыстары тек инфрақұрылымдық мәселе ғана емес, әлеуметтік теңсіздікті азайтуға, ауылдың дамуына, жастар мен кәсіпкерлерге жаңа мүмкіндіктер ашуға бағытталған стратегиялық маңызды бастамаға айналды. Алдағы жылдары цифрлық кеңістіктің ауыл тұрғындары үшін толық қолжетімді болуы өңірдің әлеуметтік және экономикалық дамуына айтарлықтай серпін бермек.